Djetis 18

Djokja


Het tikken van de tijdbom was begonnen. Een ieder kon het horen. Niemand wist de afstelling van het tijdstip.Het luidde voor mij de laatste fase in, waarin ik als kind deel uitmaakte van een compleet gezin. Het verbaast mij, dat ik uit deze tijd mij nog zoveel herinner.Belangrijke en onbeduidende voorvallen blijken in mijn geheugen te zijn opgeslagen. Volgens mijn beleving hebben wij heel lang op Djetis gewoond, maar in werkelijkheid was het nauwelijks twee jaar. Het is alsof ik toen een gecomprimeerde kindertijd doormaakte.

Ons gezin was eigenlijk niet echt compleet. Bert zat in militaire dienst. Hoewel hij ontbrak, was hij voor ons gevoel niet werkelijk afwezig..Wanneer hij met verlof was kreeg hij van het gezin alle aandacht voor zijn belevenissen. Kokkie kookte zonder speciale opdracht zijn lievelingskostjes. Hij bracht altijd oleh oleh (presentjes) mee zoals ingeblikte militaire rantsoenen. Het gehakt in een cylindervormig en de nasi goreng in een plat rond blik smaakten echt heel goed.
Bert is acht jaar ouder dan ik. Dat was op die leeftijd letterlijk een wereld van verschil. Terwijl ik nog een kind was leefde hij al in de wereld van volwassenen. Hij nam een keer zijn 'kleine broertje' mee uit eten. Naast de Protestantse kerk in Djokja liep een brede doodlopende weg, die naar een bioscoop leidde. Op de hoek van deze weg en de hoofdstraat Malioboro bevond zich het gerenommeerde Chinese restaurant 'Cheribon'. Bert tracteerde mij op An Shio Hie, het gerecht waarmee deze eetgelegenheid een belangrijk deel van zijn faam te danken had.

Ons gezin was niet slechts compleet, maar in feite zelfs overcompleet. Het huis Djetis 18 werd eerder bewoond door de familie Inen. De heer Inen werd overgeplaatst naar Tegal in de provincie Cheribon aan de Noordkust van Java. Twee dochters bezochten de HBS. Helaas was het tijdstip van de verhuizing voor hen niet optimaal. De HBS van de hoofdplaats Cheribon zou zijn deuren pas medio 1941 openen. De twee meisjes Jossie en Edna kwamen bij ons in de kost. Edna, de jongste, was erg aardig. Heel veel later hebben Maud en Jan nog meerdere malen haar en haar man opgezocht. Edna leed aan MS en is helaas vrij jong gestorven.

Hoewel wij goed met de meisjes Inen konden opschieten, had Mam desondanks achteraf spijt, dat wij hen in de kost hadden genomen . Het was de periode vlak voordat de oorlog ons gezin voorgoed uit elkaar zou slaan. Ik was dertien jaar toen mijn vader in krijgsgevangenschap ging. Hij had mij slechts kort als kind meegemaakt. Toen Pap in 1965 overleed vroeg Maud mij daarom, mede namens onze broers, of ik een paar afscheidswoorden aan zijn graf wou zeggen.
Weg met de treurnis. Uiteindelijk hebben wij allen als een wonder de oorlog en de revolutie overleefd. Om onze dankbaarheid te accentueren volgt hieronder uit het KOOKBOEK van Keijner (Uigeverij J.F.Duwaer & Zonen, Amsterdam) het recept van
Ang Sio Hie:
3 dikke moten kakap, soembal (of andere vis), 4 bawang poetih (4 stuks knoflook, waarschijnlijk was de knoflook in Indië vroeger kleiner dan nu hier in Europa), 2 Bombay uien (2 Zeeuwse of andere grote uien), 1 lombok (1 Spaanse peper), daon bawang (lente uitjes), witte kool, 1 eetlepel ketjap (soja saus), wat gebakken uien, 1½ kopje bouillon van varkensvlees, 1 of 1½ eetlepel meel, azijn, peper en zout naar smaak.

De vis wordt met wat zout ingewreven en in varkensreuzel gebakken. De 4 witte uien (knoflook) fijn oelek (zie verhaal 'Achtergalerij' in deze weblog), daarna in 2 eetlepels reuzel braden. Voeg hierbij de bouillon, de gesneden Bombay uien, de kool, de daon bawang, de lombok, de ketjap, de azijn, de peper en het zout. Als de groenten gaar zijn, lengt men het meel met water aan en bindt de saus hiermee. Even vóór het opdienen doet men de gebakken uien en de vis erin. In een Chinese winkel kan men fijn gemaakte lombok in flesjes krijgen, het is heel smakelijk om een paar lepels ervan in dit gerecht te doen, maar dan mag men geen azijn gebruiken, want de lombok is zuur

Noten:
1 Tussen haakjes wordt een toelichting vermeld. Het recept geeft veel ruimte voor eigen creativiteit en fantasie.
2 Het volgende is een keukengeheim. Dus niet verder vertellen. Julie kreeg van haar ex-klasgenoot BRA Soejati Praboewidjojo-Poerbonegoro een gouden tip om van elk (!!!) gerecht de smaak op subtiele wijze op een hoger niveau te tillen : Voeg behalve een beetje suiker ook een paar schijfjes verse gember toe. Je kunt ook gemberpoeder gebruiken.