Aanloop

Djetis 18

Voor de meeste HBS-ers lag ons huis op de route naar school. Voor de goede vrienden was dit een welkome pleisterplaats. Ook na schooltijd was er veel aanloop van klas- en schoolgenoten. Ik herinner mij nog een paar namen: Bing, een vriend van René; Faust Sie Bok Djien, Fred Abel en Han Yap (een zoon van de beroemde oogarts) waren vrienden van Jan. Voor Maud, Jossie en Edna kwamen de volgende vriendinnen over de vloer: Ineke Prior (onze moeders waren ook al schoolvriendinnen) Els en Frona Münnich, Beppie van Duyvenbode, Sientje Oen (de dochter van de eigenaar van toko Oen) en dan nog de twee zusjes Yap ( dochters van de eigenaar van de winkelketen toko Menang). Twintig jaar later zou Jan met Els trouwen.

Zij was knap in beide betekenissen van het woord. De eerste betekenis van knap was visueel waarneembaar; de tweede werd waar gemaakt met haar plaats als beste leerling van de vierde klas HBS. Vera Schuitema had rood haar en een heel lichte huidkleur. Van buiten zag zij er Europees uit, maar binnen regeerde het Indische bloed. Vera was enig kind en wij Dopperts vormden een gezellig gezin met veel kinderen. Het klikte tussen haar en ons. Het duurde niet lang of wij waren wederzijds kind aan huis.
Kinderdansavond in de soos. Op zeker ogenblik had ik het wel gezien. Vera zag, dat ik mij verveelde. 'Kom, we gaan naar mevrouw Palm,' stelde zij voor. Mevrouw Palm beheerde de keuken en de administratie van de sociëteit. In haar kantoor had zij de trommel (portefeuille) met de nieuwste tijdschriften. Ik pakte direct d'Orient om het science fiction beeldverhaal 'Flash Gordon' te lezen. Op een keer zag ik hoe Keizer Ming zijn opstandige schoonzoon Prins Barin opbelde. Tijdens het telefoneren zagen zij elkaar op een beeldscherm!!!
Als het huiswerk gedaan was fietste ik vaak met Maud en Vera door de stad. Wanneer wij een kruising naderden dan draaiden de handmatig bediende verkeerslichten 'automatisch' op groen. Dat mocht eigenlijk beslist niet, maar de mas oppas (verkeersagent) deed het desondanks toch.
Op een avond kwamen Jan en ik even bij Vera langs. Haar moeder en stiefvader maakten zich juist op om naar een ontvangst bij de Sultan te gaan. Tante Dee was natuurlijk 'in het lang'. Oom Fons droeg het groottenue van commissaris van politie. Hij zag er indrukwekkend uit in het blauwe uniform met al die tressen, kwasten, pluimen en toestanden. Zijn sabel gooide hij op de achterbank van de auto alvorens achter het stuur plaats te nemen.
Het nummer van hun auto herinner ik mij niet meer, maar het moet AB 4 of 5 geweest zijn. De letters gaven de residentie of het gewest aan. Zo had Soerakarta de letters AD en Djokjakarta de letters AB. De lage autonummers waren gekoppeld aan de ambtelijke rang. De auto van de gouverneur van Djokja droeg het kenteken AB1, de plaatselijk militair commandant AB2, de resident AB3 enz. Hoe lager het nummer hoe hoger de status. Deze status aanduiding had een zeker voordeel: Bij ontvangsten bij de Sultan moesten de auto's op nummervolgorde worden geparkeerd. De ambtenaren met lage autonummers hoefden niet ver te lopen. Verderop vond je de auto's van particulieren. Dat waren juist de duurste merken zoals bijvoorbeeld Packard, Mercedes, Lincoln en Graham. Zij waren eigendom van administateurs van de diverse ondernemingen. Het gaf altijd aanleiding tot irritatie, dat zij een paar stappen verder moesten lopen dan een blaag van een aspirant-controleur. En dat terwijl zij meestal een hoger inkomen hadden dan de gouverneur.

Noot: Na de oorlog is Vera getrouwd en kort daarna geëmigreerd naar Australië. De Doppert 'kinderen' hebben altijd contact met haar onderhouden. Zelfs tot nu toe.