zaterdag, maart 07, 2009

Kongsies en Evacuaties


Een kongsie is een belangen vereniging van Chinese handelaren met als oogmerk het veilig stellen van de winst. Door geïnterneerden werd het woord overgenomen met een wat gewijzigde definitie.

Kongsie noemde men dan een groepje gevangenen, dat met elkaar een ongeschreven contract had afgesloten. Het doel was: overleven. Zo een kongsie was in feite een gezin vervangende samenleving. Men deelde het eten, verzorgde elkaar bij ziekte, sprak elkaar moed in, enz. Zo een kongsie wisselde vaak van samenstelling door evacuaties van één of meerdere leden naar door Nederlanders gecontroleerd gebied.

Zo werd ik lid van een grote kongsie, waarvan de kern bestond uit de heer Tanori en zijn twee zonen John en Rudie. Ook Donald en Jack Keasberry sloten zich er bij aan. Wij vormden een 'rijke' kongsie. Sinds enige tijd mochten wij geld en goederen van huis ontvangen. Van Mam ontving ik altijd het maximum bedrag van tweeduizend gulden. Ik weet niet meer wat voor soort geld het was, Japans, Republikeins of nieuw Nederlands. Ik maakte mij ongerust, dat Mam en Maud zich te kort deden door mij zoveel geld te sturen. Later bleek, dat ik mij daarover onnodig zorgen had gemaakt. Pap werkte in Semarang op Nederlands gebied d.w.z. aan de andere zijde van de demarcatielijn. Desondanks kon hij geld naar zijn gezin overmaken.


Velen van ons kregen last van water blaasjes op de voeten. En ik was helaas geen uitzondering. Na verloop van tijd veranderde het water in een ondoorzichtig vocht. In de volgende fase sprongen ze open en lieten een rond roze plekje zien met een rode stip in het midden. Wat was de oorzaak? Waren het luizen beten of was het vitamine gebrek? Niemand wist het.


Geleidelijk verminderde het aantal bewoners van ons kamp. In de nacht van 12 op 13 oktober 1945 werden behalve de Nederlandse mannen ook Indonesiërs van de 'buitengewesten', dat zijn de andere eilanden dan Java, opgepakt. Het waren Molukkers, Sumatranen, Menadonezen enz. Zij werden verdacht van vijandelijke sympathieën. Dat was niet geheel onbegrijpelijk. Velen van hen waren familie van militairen in Nederlandse dienst of als student in de kost bij een Nederlands gezin. Zij mochten in januari 1946 naar huis.

Er kwam enige verbetering in de relatie tussen de Indonesische en de Nederlandse regering. Er werd een overeenkomst gesloten om alle personen in de beschermingskampen over te brengen naar Nederlands gebied; op Java waren dat Batavia, Bandoeng, Semarang en Soerabaja. Degenen, die reeds tijdens de Japanse bezetting in kampen hadden gezeten werden volgens een bepaalde volgorde van voorrang geëvacueerd. Als eersten vertrokken de ex-krijgsgevangenen, dan de vrouwen en kinderen uit de Jappen kampen vervolgens de ex-gevangenen uit de straf kampen enz.

Het was hun van harte gegund, maar toch deed het pijn om mensen te zien vertrekken de vrijheid tegemoet.Van de oorspronkelijke vijf en zeventig bewoners van het kamp Sorabajan waren er na verloop van tijd nog geen dertig overgebleven.

Wij werden overgebracht naar het leeg staande plattelands ziekenhuis in Sandèn



0 reacties:

Een reactie posten

Aanmelden bij Reacties posten [Atom]

<< Homepage