3 Het Spoor

± 1975

Na verloop van tijd kende ik alle menu's van de restauratiewagens uit het hoofd. Dat was zeker geen bijzondere prestatie van het geheugen. Er was weinig variatie in het voedselaanbod. Het was duidelijk, dat men geen rekening hield met een zonderling, die zo veelvuldig deze treinreis wenste te maken. Bij een overstap in Frankfurt maakte ik graag gebruik van de stationsrestauratie of de eetstalletjes op het perron. Men doet er het beste aan de nationale lekkernijen te nuttigen zoals een Bratwurst mit Bier und Schnaps. Het smaakt heel goed, dus het zal wel erg ongezond zijn. De combinatie van deze alcoholische versnaperingen noemt men hier 'ein strammer Max'. Zeer aan te bevelen als oppepper is 'schwarze Kaffee mit Weinbrand'.

Op een avond reed ik naar huis met de Berglandexpress. Ik bestelde er een maaltijdsoep. Meestal is die best smakelijk en snel weg te lepelen. Maar dit keer vond ik in de soep een stuk vlees met een merkwaardige structuur. Gewoonlijk lopen in vlees de vezels min of meer evenwijdig. Tot mijn verwondering liepen hier de vezels op zeer regelmatige wijze loodrecht op elkaar. Na een nauwkeurige analyse kwam ik tot de conclusie, dat het hier textiel materiaal betrof. De dikte van de draden wees in de richting van een stukje dweil. Was het lapje per ongeluk of opzettelijk aan mijn maaltijdsoep toegevoegd? En als men het al opzettelijk met de soep had meegekookt, had men er dan kwade of goede bedoelingen mee gehad?

In de miljoenenstad Jakarta woonde Pak Sidin. Hij verkocht zelf bereide soto ayam. Deze kippensoep transporteerde hij middels een duwkarretje met aan de voorzijde een ijzeren steunstang. In een bepaalde wijk van de stad had hij een vaste standplaats. Hij begon op een tactisch goed gekozen tijdstip met de verkoop van de soep, namelijk midden op de dag om twaalf uur. In de loop van de ochtend had men in de hete tropenzon door transpireren veel vocht en zout verloren. De consumptie van soto ayam was een bijzonder aangename wijze om dit verlies aan te vullen. Pak Sidin was wereldberoemd in de omgeving rond zijn verkoopplek. Nog voordat hij zijn plaats had ingenomen hadden zich reeds een aantal wachtende klanten verzameld. Zijn soep had ook iets bijzonders. Behalve de geur van een verrukkelijke soto ayam hing er nauw merkbaar ook een speciaal aroma, dat een onweerstaanbare eetlust opwekte. Menige klant liet zich daardoor verleiden een tweede portie te nemen. Gewoonlijk was na een uur de inhoud van de grote pan tot op de bodem uitverkocht.

Bij zijn thuiskomst bereidde Pak Sidins vrouw voor haar man altijd een mok kopi tubruk. Dat is gemalen koffie waar over heen kokend water wordt gegoten. Zij roerde voorzichtig in de koffie en veegde met het lepeltje de korrels van de rand alvorens hem de mok te overhandigen. Hij stak dan meteen een krètèk sigaret op. Lang konden zij van dit dagelijkse samenzijn niet genieten. De soeppan moest worden schoongemaakt alvorens bacteriën, kakkerlakken en ander ongedierte zich te goed gingen doen aan de etensresten.

Na een grondige reiniging van de pan vulde Pak Sidin deze met water en zette hem op een matig vuur. Zodoende had hij de tijd om rustig een bad te nemen voordat het water kookte.

In de badkamer kleedde hij zich uit en pakte zijn ondergoed op. Met een paar grote stappen was hij in de keuken, waar hij het in de pan liet glijden. Daarna rende hij weer terug naar de badkamer. Zijn gezin schonk er geen aandacht aan, dat hij elke dag geheel naakt van de badkamer naar de keuken en terug flitste.

Langzaam goot Pak Sidin de steelpan met water over zijn stoffig en bezweet lichaam. Vervolgens zeepte hij zich grondig in met Unicura zeep en sloeg geen plekje over. In zijn zwart golvend haar liet hij de shampoo schuimen waarbij grote vlokken met een pets op de grond vielen. Tenslotte spoelde hij met een paar pannetjes water de zeep weg. Na zich afgedroogd te hebben trok hij de kraakheldere kleren aan, die zijn vrouw had klaar gelegd.

Hij begaf zich nu naar de keuken. Daar viste hij met een tang zijn ondergoed uit de pan waarbij het speciale aroma in het water achter bleef. Hij vervolgde de bereiding van de soto ayam op een wijze, die de strengste hygiënische toets kon doorstaan.

Pak Sidins huis lag in een volksbuurt, waar de mensen in kleine huizen dicht op elkaar woonden. Het was moeilijk zo niet onmogelijk om iets voor eeuwig geheim te houden. Uiteindelijk lekte het recept van zijn soto ayam bereiding uit. Op een dag liep Pak Sidin met zijn karretje naar zijn verkoopplek. Plotseling bleef hij stokstijf staan.Vanuit de verte zag hij, dat er twee mannen stonden in plaats van wachtende klanten. Vele jaren geleden had hij zoiets meegemaakt. Hij keerde zich met zijn karretje om, sloeg een zijstraat in en ging naar huis. Hij hield zich voorlopig niet bezig met de vele vragen, die op hem af kwamen. Net als toen luisterde hij naar zijn gevoel, 'Ga gauw verhuizen naar een andere wijk'. Dat was geen groot probleem; Pak Sidin was verre van onbemiddeld.