Pensioen

1935, Soerakarta, MULOweg……’Je gaat niet in je hansop. Kleed je netjes aan’ gebood mijn moeder, ‘Het is feest bij Tante en Oom.’ Aldus ging ik als zesjarig jongetje heel wat netter gekleed dan gewoonlijk naar de buren om er te spelen. Ze hadden een schaduwrijk en in mijn ogen een immens groot erf met talloze vruchtbomen. Op die bewuste dag vierden Oom Piet en Tante Fien Portier hun zilveren bruiloft. Dat zij ooit mijn schoonouders zouden worden, daar had ik totaal geen vermoeden van. Zij hadden een dochter, een tenger meisje met lange benen, dat sneller kon rennen dan ik. Het kwam in de verste verte niet bij mij op, dat zij bijna een kwart eeuw later mijn vrouw zou worden. De herinnering aan deze dag was geheel vervaagd, totdat ik het kiekje zag in één van de fotoalbums van mijn schoonfamilie. Ik zit daar tussen de leden van de familie alsof ik er al bij hoor. Een foto, die de toekomst lijkt te voorspellen.

Wat nam je mee als je onverwacht een interneringskamp in moest? Kleren, geld en juwelen voorzover je die nog had. En als je niet al te erg in paniek was geraakt ook nog de zware fotoalbums. Oorlog, revolutie en chaos. Van alle dingen, die je hebt kunnen redden, hebben oude familiefoto’s wel de grootste emotionele waarde.

Bladerend door één van de albums vond ik op de laatste bladzijde een knipsel van een krantenartikel. Het stuk stond in de ‘De Nieuwe Vorstenlanden’ van 31 maart 1933 No.73. Het betreft de pensionering van mijn schoonvader.

000000

NA DRIE EN DERTIG JAREN DIENST

Een voor bijna alle Solonezen bekende ambtenaar zal in Mei den dienst met pensioen verlaten, na het Gouvernement drie en dertig jaar en vier maanden trouw gediend te hebben.

De Heer P.Portier, Hoofdcommies op het Gouverneurskantoor, de vraagbaak van alle BB ( Binnenlands Bestuur ) ambtenaren, de hulpvaardigheid zelve, begon zijn loopbaan op een salaris van f.10-

Op dat loon werkte hij twee en een half jaar en trad in dienst op 24 Januari 1900.

Men vrage dus niet hoeveel Assistent Residenten de heer Portier heeft zien komen en gaan, evenals dit gezegd kan worden van de Residenten. Vanaf Resident de Vogel kende hij alle opvolgers!

Portier timmerde niet aan den grooten weg, is steeds bescheiden gebleven, deed zijn dienst naar behoren, was voor zijn chefs de rechterhand. Er kon niet iets gebeuren of Portier werd er bij gehaald en Portier wist precies in welk staatsblad dat en dat voorkwam.

Vier maanden lang in 1929, van Augustus tot October, heeft Portier het ambt van Gewestelijk Secretaris waargenomen, waarvoor hem een bijzondere tevredenheidsbetuiging werd toegekend, en toen hij voor die vier maanden een toelage vroeg, ondersteund door Gouverneur van Helsdingen ( de Gouverneur van Soerakarta), werd hem dit geweigerd. En toch was hier bekend, dat anderen bij waarneming van een ambt wel een toelage werd toegekend.

Wij willen hier een klein uittreksel geven van de tevredenheidsbetuiging.

………, van 1 Augustus tot 7 October 1929 tegelijk met zijn eigen functie de betrekking van Gewestelijk Secretaris op loffelijke wijze heeft waargenomen door al welke werkzaamheden hij bewijzen heeft geleverd van buitengewone

ijver en plichtsbetrachting…

Ziet kan het mooier?

Het is ons dan ook zeer opgevallen, dat P. geen andere betuiging van Regeringsdank is toegekend!

Maar wij zijn overtuigd, dat Portier hier niet voor werkt en gewerkt heeft. Het personeel en de chefs zullen hem echter niet vergeten.

Wij laten hieronder zijn staat van dienst volgen.

Hij is begonnen als klerk op het Residentiekantoor op f.10- op den 24en Januari 1900, twee jaren later kreeg hij tien gulden verhooging, om zes maanden later van hetzelfde jaar een sprong te maken van f.30-, waarop zijn salaris dus werd f.50-. Den 25en Juni 1904 werd het salaris vermeerderd met f.10-. In 1905 werd hem alweer f.5- vermeerdering van salaris gegeven, totdat eerst op den 4en Januari 1915 zijn benoeming tot 1e klerk op het Assistent Residentie kantoor volgde. In hetzelfde jaar volgde zijn benoeming tot 1e commies op datzelfde kantoor en in 1928 zijn benoeming tot Hoofdcommies bij de algemeene kantoordienst van het BB in het Gouvernement Soerakarta volgde.

Wij wenschen de Heer P.Portier een lang en aangenaam pensioenstijd.

000000

Tot zover het krantenartikel.

Uit het feit dat de weigering van de toelage vier jaar later nog uitgebreid in een krantenartikel wordt beschreven, mag men afleiden, dat de verontwaardiging in ambtelijke kringen erg groot moet zijn geweest. Een Gewestelijk Secretaris was lid van het BB en doorgaans een in Holland opgeleide jurist.

De waarneming van het ambt is mijn schoonvader kennelijk niet al te zwaar gevallen. Hij vervulde het naast zijn normale werkzaamheden.

Wat was de reden van Gouverneur Generaal de Graeff om het verzoek te weigeren?

Zou toekenning van een toelage een erkenning betekenen, dat ook een een Indo met alleen maar Lagere School en een goed verstand deze functie best kon vervullen?

Dit zou immers ook betekenen, dat hij in principe toegelaten moest kunnen worden tot het korps van het Binnenlands Bestuur.

Heeft men wellicht geluisterd naar het algemene advies van de regeringsadviseur Snouck Hugronje?

Het luidde: ‘Het keurkorps van het BB mag geen kleurkorps worden.’

Men kan er slechts naar gissen.

N.B. De salarissen lijken erg gering. Men mag echter niet vergeten , dat de prijs van voedsel toen heel erg laag was. Een portie rijst met toespijs kostte één cent en voor een halve cent meer kreeg je er nog een ei bij. Dat is bij elkaar nog net geen halve Eurocent.